İnsanlar altı farklı şekilde karar verebilirler. İçgüdülerle, bilinç altı kararlarla, bilinçli inançlarıyla, değerlerle, sezgilerle ve esinlenmeyle.
İçgüdüye Bağlı Karar Verme
İçgüdüye bağlı kararlar atom/hücre düzeyinde alınır. Çünkü, buradan kaynaklanan aksiyonlar, DNA mıza kaydedilmiş, genelde hayatta kalmakonularıyla ilgili kararlardır. Örneğin bebekler ihti,yaçlarının karşılanması için ağlar, ilgi çekebilmek için gülümser. Bunlar bebeklere dışarıdan öğretilen şeyler değildir.
Yetişkinlk döneminde ise tamamen bizi dış tehlikelerden korumak için içgüdülere dayalı kararlar alırız. Hayvanların savaş ya da kaç tepkisinin altında yatanda tam olarak budur. İçgüdüye bağlı karar vermenin temel özellikleri şöyledir :
1. Aksiyonlar her zaman düşüncelerden önce gelir.Durumun ne olduğunu anlamak ile harekete geçmeyi sağlayan karar arasında düşünmek için durmaya yer yoktur.
2. Kararlar her zaman geçmiş deneyimlere dayanır. Bu tecrübeler bizim kendi tür tarihimizin bize öğrettiği tecrübelerdir.
3. Harekete geçmeden evvel kararı değerlendirecek fırsat yoktur. Reaksiyonlar otomatiktir.
4. İçgüdüye dayalı bir karar verdiğinizde söylediklerinizin aksiyonlarınızın ve davranışlarınzın kontrolüne sahip olmazsınız. Tam tersi onlar sizi kontrol eder.
Bilinçaltı İnançlarına Dayalı Karar Verme
Bilinçaltı inançlarına dayalı karar verme sürecinde de dünyanızda olup bitene düşünmeden reaksiyon verirsiniz. Ancak bu kez bunu yaparken DNA nızda kodlanmış bilgilerle değil kişisel anılarınızla hareket edersiniz. Karar vermenin bu şeklinde aksiyon yine düşünce sürecinden önce gelir. Aksiyonla birlikte genelde duygusal bir birikim boşalması da gerçekleşir.
Karar verirken eğer bir direnç, sabırsızlı, üzüntü, kızgınlık veya öfke hissediyorsanız karar alma sürecinde korku kaynaklı bilinçaltı inançlarından hareket ettiğinizi anlayabilirsiniz. Reaksiyonlarınız ve duygularınız size geçmişte yaşanan duygusal ihtiyacınızın karşılanmadığı bir durumu anımsatmaktadır.
Mutluluk gibi olumlu bir duygu harekete geçtiğinde ise bilinçaltınız eskiden yaşanmış,ihtiyaçlarınızın karşılandığı anıları hatırlıyor demektir.
Bilinçli İnançlara Dayalı Karar Verme
Akılcı kararların alınması gereken yer burasıdır. Yani bilinçaltı karar verme reaksiyonuna bir ara verip, bu arada düşünerek analiz ederek en mantıklı kararı vermeye çalışmalısınız. Hatta bu aralıkta başka insanlara da danışabilirsiniz. Bilinçli inançlara dayalı karar vermenin temel özellikleri şöyledir :
1. Düşünce aksiyondan önce gelir.
2. Kararlarınız eski tecrübelerinizle ve kişisel geçmişinizin içsel istikrarı sağlamakla ilgili çocuklukta ve yetişkinlikte size öğrettikleriyle şekillenir.
3. Aksiyonlarınızın ve davranışlarınızın kontrolü sizdedir.
4. Kararlarınızı desteklemek ve güçlendirmek için başkalarına danışabilirsiniz.
Değerlere Dayalı Karar Verme
Değerlere dayalı karar vermenin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
1. Düşünce aksiyondan önce gelir.İhtiyaçlarınızı karşılamaya imkan verecek değerleriniz düşünür, ona göre karar alırsınız.
2. Kararlar geçmiş deneyimlere dayanmaz. Geleceğe ve gelecekte yaşamak istediklerinize dayanır. Bu kararlar ihtiyaçlarınızın yansımasıdır.
3. Aksiyonlarınızın ve davranışlarınızın kontrolü sizdedir.
4. Kararlarınızı desteklemek ve güçlendirmek için başkalarına danışabilirsiniz.
Sezgilere Dayalı Karar Alma
Sezgi, en derindeki aklınızla ve toplumun kolektif aklıyla iletişime geçmenizi sağlar. Sezgiel karar vermenin temel özellikleri şöyledir :
1. Kişilik ve bilincinizdeki bir dönüşümle farkındalığınız artar.
2. Kanılar askıya alınır. Bilinçaltı veya bilinçli anlam yüklemeleri yapılmaz.
3. Akıl boşalır. Düşünceler, inançlar ve gizli gündemler ortadan kalkar.
4. Akıl, kolektif aklın alanına şuursızca dalmakta özgürdür ve oradan derin bir bilme hissiyle ortaya çıkar.
5. Düşünceler derin bir bilgeliği yansıtır ve kişinin en kıymetli değerleriyle uyum içindedir.
Esinlenmeye Dayalı Karar Verme
Esinlenmeye dayalı karar vermenin temel özellikleri şöyledir.
1. Düşünce bir anda belirir.
2. Düşünce ısrarcıdır.
3. Düşünce yapmanız gereken bir aksiyonla ilgilidir.
4. Esinlenmeyi dikkate almamanın sonuçları olur.
Comments