Şirket içi kontrol (iç kontrol), bir işletmenin amaçlarına ulaşmak, varlıklarını korumak, mali kayıtların doğruluğunu sağlamak ve yasa ve düzenlemelere uyumu temin etmek amacıyla yapılan sistematik süreçleri ifade eder. İç kontrol sistemlerinin etkin şekilde kurulması ve işletilmesi, işletmenin başarısı ve sürdürülebilirliği açısından kritiktir. İşte şirket içi kontrolün nasıl yapılacağına dair bazı temel adımlar:
1. Kontrol Ortamının Oluşturulması
Yönetim Felsefesi ve İş Ahlakı: Üst yönetimin tutumu ve iş ahlakı, şirketin genel kontrol ortamını belirler.
Örgütsel Yapı: Sorumlulukların ve yetkilerin net bir şekilde tanımlanması.
Personel Politikaları: Çalışanların işe alım, eğitim ve performans değerlendirme süreçleri.
2. Risk Değerlendirmesi
Risk Tanımlama: Şirketin karşı karşıya kalabileceği potansiyel risklerin belirlenmesi.
Risk Analizi: Bu risklerin olasılık ve etkilerinin analiz edilmesi.
Risk Yönetimi: Risklerin minimize edilmesi için stratejilerin geliştirilmesi.
3. Kontrol Faaliyetleri
Prosedürler ve Politikalar: İş süreçleri ve prosedürlerinin dokümante edilmesi.
Yetki Onayları: İşlemlerin uygun yetki seviyelerinde onaylanması.
Ayrı Görevler: Görevlerin çalışanlar arasında dağıtılması, böylece hataların veya yolsuzlukların önlenmesi.
Fiziksel Kontroller: Varlıkların fiziksel olarak korunması.
4. Bilgi ve İletişim
Bilgi Sistemleri: Finansal ve operasyonel bilgilerin doğru ve zamanında toplanması.
İç İletişim: Yönetim ile çalışanlar arasında etkin iletişim kanallarının kurulması.
Dış İletişim: Yatırımcılar, düzenleyici kurumlar ve diğer paydaşlarla iletişim.
5. İzleme ve Değerlendirme
İç Denetim: İç kontrol sistemlerinin etkinliğinin düzenli olarak denetlenmesi.
Dış Denetim: Bağımsız dış denetçilerin değerlendirmesi.
Düzenli Gözden Geçirme: İşletme süreçlerinin ve kontrollerin düzenli olarak gözden geçirilmesi ve güncellenmesi.
6. İç Kontrol Raporlaması
Kontrol Eksikliklerinin Raporlanması: Kontrol eksikliklerinin üst yönetime ve yönetim kuruluna raporlanması.
Düzeltici Eylemler: Eksikliklerin giderilmesi için gerekli düzeltici eylemlerin uygulanması.
7. Eğitim ve Farkındalık
Eğitim Programları: Çalışanların iç kontrol süreçleri hakkında eğitilmesi.
Farkındalık Kampanyaları: İç kontrolün önemine dair farkındalığın artırılması.
Bu adımlar, şirket içi kontrol sistemlerinin etkin bir şekilde kurulması ve işletilmesi için genel bir çerçeve sunar. Her şirketin kendine özgü yapısı ve ihtiyaçları olduğundan, bu adımların şirketin özel durumuna göre uyarlanması gerekebilir.
Comments